تاریخچه دانشگاه صنعتی اصفهان
نام دانشگاه صنعتی را با شهرت اصفهانیش که می‌آورند، بزرگترین پردیس یکپارچه دانشگاهی ایران تداعی می‌شود که گرچه دوران جنینی‌‌اش را به نسبت طولانی و در بیش از یک دهه طی کرده تا چشم بر جهان دانش گشاید؛ اما با تکیه بر پایه‌های دقیق و حساب شده، چنان بلوغ و جوانی را به سرعت و پرثمر گذرانده که در جشن میانسالگی‌اش، می‌تواند با افتخار، بر کوه تجربه‌ای که اینک در دامنه‌اش به روشنی و امید رسیده، قدری بیاساید. ویژگی های منحصر به فرد این پردیس، از جمله نزدیکی کوه های سیدمحمد و صلات که بقعه متبرک امامزاده سید محمد را در دامان خود جای داده و جاذبه های طبیعی خاص دانشگاه صنعتی اصفهان از جمله پارک جنگلی، نه تنها بر مزیت های کم نظیر علمی - فرهنگی این کانون علم و فناوری افزوده بلکه فاصله 22 کیلومتریش از شهر اصفهان، را تنها به فاصله‌ای جغرافیایی بدل کرده است نه فاصله‌ای فرهنگی-تاریخی و اقلیمی. همانطور که وسعت بیش از 2300 هکتاری، آنرا به یکی از دو قطب اصلی دانشگاهی استان اصفهان و مرکز توجه و الگوی دانشگاههای کشور تبدیل ساخته است.
تاسیس دانشگاه صنعتی اصفهان، به عنوان فرزند زودبارور و البته مستقل دانشگاه صنعتی شریف در سال 1353 خورشیدی، امید پیوند میان دانش مدرن و صنعت را در شهری زنده می‌کرد که مردمانش از دیرباز شهره به صنعتگری بودند. گرچه آرم دانشگاه و عنوان صنعتی آریامهر را از والدش به میراث برد و در ساختار اداری هم، هر دو تحت ریاست نیابت تولیت عظمی و زیر نظر مستقیم دربار پهلوی بودند؛ تلاشهایی که از همان ابتدا، برای ایجاد هویت ویژه و تبدیل آن به یک قطب دانشگاهی در مرکز ایران صورت گرفت، همه بخشهای فیزیکی و آموزشی را شامل می‌شد: برای طراحی فیزیکی، آموزشی و پژوهشی این دانشگاه، از دانشگاههای مدرن امریکایی به ویژه MIT الگوبرداری شد و طراحان اصلی و اولیه دانشگاه صنعتی آریامهر اصفهان هم از نظر ساختار درسی و هم از نظر شالوده سازمانی، از میان افراد و سازمان‌های متخصص برگزیده شدند: شرکت آمریکایی آرتور دی‌لیت (که یک شرکت مشاوره آکادمیک بود)، دکتر گوردون براون، که ریاست کل دانشکده‌های مهندسی و از مدیران اصلی دانشگاه MIT بود، دکتر جرج بوگلیارلو ریاست دانشکده فنی-مهندسی دانشگاه ایلینوی در شیکاگو ودکتر مهدی ضرغامی معاونت دانشگاه صنعتی آریامهر در تهران.
دلایل زیادی برای اقبال به سوی متخصصان آمریکایی و الگوهای خاصی برای تعریف هویت اولیه این دانشگاه، وجود دارد؛ اولا افزايش بهای نفت و انباشت حجم زيادی از سرمايه، ايران را به سرعت به سوی صنعتی شدن پيش می‌برد و نياز به نيروی متخصص خصوصا در شهرهای متکی بر سنت‌های صنعتی، که ارائه دهنده راهکارهای عملی باشد، بيش از هر زمان ديگری احساس می‌شد. ثانیا به طور کلی پروژه دانشگاه صنعتی برای دستگاه آموزش عالی ايران، درواقع گذاری بود از سيستم آموزش آکادميک قديمی و رايج فرانسوی به شيوه‌های پيش‌روی آمريکايی در تربيت دانشجو. ثالثا در آن دوران، گروه قابل توجهی از دانشجويان مستعد ايرانی برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر به ايالات متحده اعزام شدند و موسسات مختلفی با الگوبرداری از دانشگاههای هاروارد، جورج تاون و کلمبيای آمريکا در ايران تاسيس شد ولی ايده راه‌اندازی مجموعه‌ای با الگوی MIT، کمتر عملیاتی شده بود.
از همین رو، نخستين دانشگاه صنعتی کشور با نام «صنعتی آریامهر» در تهران و در سال 1344 راه‌اندازی شد. اما هم‌زمان، دست‌اندرکاران ايده بلندپروازانه‌تری را در سر می‌پروراندند؛ ايده راه‌اندازی دانشگاه صنعتی در اصفهان، دومين شهر توسعه‌يافته ايران در جايی که صنايع نوپا و استراتژيک آهن و فولاد، کم‌کم آن را به قلب صنعت غيرنفتی ايران بدل می‌کرد.
به همین منظور خرید اراضی برای تاسیس دانشگاه آرمانی صنعتی در اصفهان از مهرماه 1346 آغاز و تا سال 1352 ادامه یافت. از میان سه پیشنهاد مطرح شده، نهایتا محدوده خمینی شهر در جوار امامزاده سید محمد و میدان ورودی اصلی به شهر اصفهان تایید شد. کلنگ احداث دانشگاه در سال 1348 توسط آقای دکتر محمدرضا امین، به عنوان نیابت تولیت، انجام پذیرفت و از سال 1352 با پیگیری جناب آقای دکتر سیدحسین نصر، مراحل جذب نیرو و ساخت تاسیسات زیربنایی و فضای سبز آغاز شد.
پس از رایزنی ها و تصمیم گیری نهایی برای تاسیس دانشگاهی صنعتی در قطب هنری و صنعتی کشور، قراردادی با موسسه مشاوره آکادميک «آرتور .دي. ليتل» بسته شد و دکتر گوردون براون از روسای دانشگاه ام‌آي‌تي اين فرصت را پيدا کرد تا در ايران به تحقيقات گسترده‌اش در حوزه آموزش عالی و تکنولوژی آموزشی ام‌آی‌تی، بپردازد و جورج بوگليارلو از دانشگاه ايلينوز را، که براون به نظرياتش علاقه‌مند بود، وارد اين پروژه کرد. دکتر بوگليارلو با اعتقاد به ضرورت انعطاف بيشتری در حوزه آموزش صنعتی و توجه به تحولات علم و نيازهای جديد صنعت در دهه پيشِ رو، بر آن بود که نبايد دروس محدود و مشخصی را با عنوان مهندسی ساختمان، ماشين، شيمی، برق و شبيه اين‌ها تدوين و برای ساليان متمادی همان‌ها را در اختیار دانشجویان قرار داد. بر مبنای چنین نگاهی، اين گروه، به همراه دکتر مهدی ضرغامی، معاونت وقت دانشگاه صنعتی شریف، طراحی اوليه دانشگاه صنعتی اصفهان را آغاز کردند.
دکتر براون بود، شش دانشکده اولیه را در دانشگاه صنعتی اصفهان تأسیس نمود و هدف اصلی این موسسه آموزشی را «اجتناب از ساختار رایج و کلاسیک دانشگاهی» و «سازماندهی و تمرکز دادن فعالیتهای آکادمیک این دانشگاه بر روی مسائل فناوری مهم کشور ایران» دانسته و توضیح می‌دهد که موضوع استقلال هویتی- شخصیتی دانشگاه از همان بدو امر، در میان دغدغه‌های مؤسسان آن تا چه پایه اهمیت دارد: «حقیقت نیازهای امروزی برای توسعه سریع ایران مستلزم این است که سیستم آموزشی این کشور صرفاً یک نسخه کپی از موسسات آموزشی غربی نباشد. بجای الگو برداری از سیستم های غربی و آنهم الگو های بیست ساله‌ای که در غرب از رده خارج شده، سیستم آموزشی ایران باید بر اساس فرهنگ ایرانی و ویژگی های جامعه ایرانی باشد».
وجود ایرانیانی مانند دكتر سيد حسين نصر در پیگیری این پروژه بزرگ و مهم ملی، چنین نگاهی به هویت ایرانی وملی را در تأسیس دانشگاه تقویت می‌کرد. دیدن توفیقات و افتخارات دانشگاه طی سالیان متمادی موجب شده تا وی كمك به بنيانگذاری دانشگاه صنعتی اصفهان را «از دستاوردهای بزرگ زندگی خود» بداند. پس از پایان خرید اراضی دانشگاه صنعتی در اصفهان، از اوایل سال 1353 ساخت خوابگاه 9، 10 و ساختمان 6 و تالار فتوحی، کوی اساتید، دانشکده مواد و انرژی (مهندسی مکانیک فعلی) و دانشکده کشاورزی (مهندسی شیمی کنونی) آغاز شد. در اوایل سال 1356 با تکمیل بعضی از پروژه ها و ساماندهی آنان آشپزخانه موقت در میدان دانشگاه و سالن غذاخوری در زیر مجموعه خوابگاه های 6 ، 9 و 10 آماده بهره‌برداری شد.
اولین کنکور سراسری در سال 1356 در دانشگاه برگزار شد، و در آبان/ دی ماه همان سال دانشگاه رسما فعالیت آموزشی خود را آغاز کرد و تعداد 800 دانشجوی برگزیده با معدل بالا در دانشگاه مشغول به تحصیل شدند. از این تعداد، 200 نفر آنها را دارندگان معدل بیست تشکیل می‌دادند که بعضا از استان های همجوار و کویری کشور بودند و بدون آزمون وارد دانشگاه شدند. تا قبل از انقلاب فرهنگی، دانشگاه صنعتی اصفهان طی سه دوره و در پنج دانشکده مواد و انرژی، مکانیک، عمران، صنایع و سیستم‌ها و دانشکده تکنولوژی کشاورزی پذیرای دانشجویان برتر سراسر ایران بود.
یافته ها، افتخارات و دستاوردهای دانشگاه صنعتی اصفهان :
- دانشگاه صنعتی اصفهان قطب الکترونیک هوانوردی (اویونیک)کشور
- پژوهشكده فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) دانشگاه صنعتی اصفهان قطب توليد رادار كشور
- طراحی، ساخت و بهره برداری از یکی از دو ابررايانه ملی كشور در دانشگاه صنعتی اصفهان
- طراحی وساخت نخستین بالگرد ملی ایران با محوریت دانشگاه صنعتی اصفهان
- طراحی نخستین هواپیمای بدون سرنشین با قابلیت تفکیک در دانشگاه صنعتی اصفهان
- دانشگاه صنعتی اصفهان مجری طراحی، ساخت، وتجهیز جامع ترین شبکه پایش و پیش بینی دریایی کشور
- طراحی و ساخت نخستین اتوبوس هيبريدی خاورمیانه توسط محققان دانشگاه صنعتی اصفهان
- تولید کودهای ریزمغذی و ماده اصلاحی خاک با بازیافت لاستیک های فرسوده برای نخستین بار در دانشگاه صنعتی اصفهان
- بومی سازی دانش ساخت ارگانوتریس های تنش زدا و تحریک کننده رشد گیاهان برای نخستین بار در کشور
- ساخت ربات صنعتی شبيه سازهای حركتی در دانشگاه صنعتی اصفهان
- ساخت حسگر DNA برای شناسايی نوعی از سرطان برای نخستین بار خون در دانشگاه صنعتی اصفهان
- ساخت نوعی نخ هيبريدی سيمی برای نخستین بار در دنیا به منظور تولید جريان الكتريسيته
- ایجاد خاصیت کنترل حرارتی در منسوجات با استفاده از نانو ميكرو پودر معدنی برای نخستین بار در کشور در دانشگاه صنعتی اصفهان
- تدوین مهمترین راهکارهای مدیریت جامع بحران های استان اصفهان توسط محققان دانشگاه صنعتی اصفهان
- ساخت شناور زير سطحی ايرانا به دست محققان دانشگاه صنعتی اصفهان
- طراحی وساخت رادار متحرك برد بلند باند VHF برای نخستین بار در کشور در دانشگاه صنعتی اصفهان
- طراحی و ساخت تجهيزات آزمايشگاهی متعدد در آزمايشگاه مركزی دانشگاه صنعتی اصفهان
- ساخت نخستین شتابگردوار (سيكلوترون) کشوردر دانشگاه صنعتی اصفهان
- طراحی وساخت نخستین رادار نیمه هادی میان برد باند VHF کشور دردانشگاه صنعتی اصفهان
- طراحی و ساخت دستگاه دیجیتال اندازه گيری ثبات های رنگی برای نخستین باردرکشور دردانشگاه صنعتی اصفهان
- طراحی و ساخت نیروگاه برق 20 کیلوواتی خورشیدی در دانشگاه صنعتی اصفهان
افتخارات و دستاوردهای ملی دانشگاه صنعتی اصفهان :
- بر اساس آخرین گزارش پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، اساتید دانشگاه صنعتی اصفهان درفهرست اساتید برخوردار از پراستناد ترین مقالات ISIدر کشور
- دانشگاه صنعتی اصفهان در فهرست سه دانشگاه برتر ایران در سال 2014 به لحاظ پراستنادترین تولیدات علمی
- جایگاه چهارم دانشگاه صنعتی اصفهان در تولید علم کشورطی سه دهه گذشته
- انتخاب دانشگاه صنعتی اصفهان به عنوان برترين دانشگاه كشور در تبديل علم به ثروت
- دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه برترکشور در خرید بیشترین تجهيزات و محصولات آزمايشگاهی ساخت ايران در سال 1394
- تا پایان سال 1394، بیش از نیمی ازاعضای هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان برخوردار از رتبه استاد تمام و دانشیار
- کسب عنوان دوم سی و نهمین دوره مسابقات ریاضی دانشجویان کشور ، کسب عناوین اول و دوم ادوارگذشته مسابقات دانشجويی آمار ایران توسط دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان
- کسب عناوین برتر جشنواره های متعدد ملی، همه ساله توسط اساتید و دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان، از جمله جشنواره خوارزمی، جوان خوارزمی، بین المللی خوارزمی، علامه طباطبایی و ....
- کسب عناوین برترین پایان نامه های دانشجویی کشور در مقاطع مختلف همه ساله و بطور مستمر توسط دانش آموختگان دانشگاه صنعتی اصفهان
- دانشگاه صنعتی اصفهان، دارنده عنوان دانشگاه برترهمکار با صنایع دفاعی درکشور
- استاد دانشگاه صنعتی اصفهان، شخصیت برجسته بتن ایران
- استاد دانشگاه صنعتی اصفهان، پژوهشگربرجسته صنعت برق ایران
- عضوهیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان، پژوهشگر جوان برجسته ریاضی ایران
- کسب عنوان برترین پایان نامه های مهندسی مکانیک ایران در ادوار متعدد توسط دانش آموختگان دانشگاه صنعتی اصفهان
- برترين قطب علمی كشور: قطب علمی سنسور و شيمی سبز دانشگاه صنعتی اصفهان
- انتخاب اعضای هيأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان به عنوان اساتيد نمونه كشور در ادوار متوالی
- انتخاب دانشجويان دانشگاه صنعتی اصفهان
- به عنوان دانشجويان نمونه كشور در ادوار متوالی
- كسب عناوين متعدد پژوهشگر نمونه كشور توسط محققان و اعضای هيأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان
- دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان، دارنده عناوین برترکلیه ادوار مسابقات عملیات حرارتی کشور
- تشكيل كانون هماهنگی دانش و صنعت فولاد كشور در دانشگاه صنعتی اصفهان با حمايت معاونت علمی و فناوری رياست جمهوری
- كسب عناوين متعدد در حوزه نشر، ترجمه و تأليف كتب آموزشی و پژوهشی كشور (كتاب سال جمهوری اسلامی ايران- همايش تجليل از خادمان فرهنگ مكتوب)
- كسب عناوين متعدد و قرارگرفتن در فهرست برترين دانشجويان المپيادهای علمی ملی و بين المللی توسط دانشجويان دانشگاه صنعتی اصفهان
- تدوین سند جامع خشکسالی استان اصفهان توسط محققان دانشگاه صنعتی اصفهان
- کسب عناوین متعدد پژوهشگر برتر استان توسط اعضای هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان، همه ساله و بطور مستمر
- برگزاری طرحهای كلان فرهنگي از قبيل طرح رفعت (ويژه دانشجويان جديدالورود) طرح ضيافت انديشه و ... در دانشگاه صنعتی اصفهان
- دانشگاه صنعتی اصفهان برخوردار از حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان
افتخارات و دستاوردهای بین المللی:
- بر اساس رتبه بندی مؤسسه بین المللی لایدن، دانشگاه صنعتی اصفهان در صدر فهرست برترین دانشگاه های ایران در سال 2015
- بر اساس ر تبه بندی مؤسسه معتبر بین المللی تایمز، دانشگاه صنعتی اصفهان دارنده رتبه 63 جهان و قرار گرفته در میان 100 دانشگاه برتر با عمر کمتر از 50 سال دنیا در سال 2015
- بر اساس ر تبه بندی مؤسسه معتبر بین المللی تایمز، دانشگاه صنعتی اصفهان دارنده رتبه 61 ام در فهرست یکصد دانشگاه برترآسیا وسه دانشگاه برتر ایران در سال 2015
- بر اساس رتبه بندی مؤسسه معتبر بین المللی تایمز، دانشگاه صنعتی اصفهان برای نخستین بار در بین 400 دانشگاه برترجهان در 2015 – 2014
- كسب چندين عنوان "پژوهشگر برتر جهان اسلام" توسط اعضای هيأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان
- بر اساس گزارش ISC : هفت استاد نخبه دانشگاه صنعتی اصفهان در میان دانشمندان یک درصد برتردنیا در سال 2015
- دانشگاه صنعتی اصفهان مقر مرکزهمکاری منطقه ای ایران با مؤسسه بین‌المللی فیزیک نظری عبدالسلام (ICTP)
- دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان، برگزیدگان بیست و یکمین دوره مسابقات جهانی ریاضی(2014-IMC)، مسابقات ريز پرنده های بدون سرنشين آلمان IMAV، كسب مقام اول جهان در مسابقات رايانه ای ست (SAT) ، عنوان نخست المپیاد بین المللی آمار ایران و ...
- تأسیس شعبه ایران انجمن جهانی اكولوژی سيمای سرزمين (IALE) دردانشگاه صنعتی اصفهان
- کسب جایزه ویژه انجمن جهانی رسوب وفرسایش توسط محققان دانشگاه صنعتی اصفهان
- انتشار اولين مقاله محققان ايرانی در مجله علمی progress in polymer science